Amerika wil Europa niet meer als bondgenoot, maar als ondergeschikte
Brussel, dinsdag, 9 december 2025.
De nieuwe Amerikaanse veiligheidsstrategie noemt Europa een ‘probleem’ en wil radicaal-rechtse partijen steunen. Dat maakt Brussel nerveus. De VS wil geen samenwerking meer, maar macht. En dat is niet alleen een dreiging — het is een aanval op de Europese samenleving zelf.
Amerika’s nieuwe veiligheidsstrategie schudt Europa door elkaar
De Amerikaanse nationale veiligheidsstrategie, gepubliceerd op 7 december 2025, werpt Europa niet als bondgenoot, maar als ‘probleem’ af [7]. Het document omschrijft de Europese samenleving als bedreigd door migratie, veranderende bevolkingssamenstellingen en ‘stelselmatige censuur’ van meningsuiting [7]. Dat maakt Brussel nerveus. Voorzitter van de Europese Raad Antonio Costa reageerde met een duidelijke waarschuwing: ‘We kunnen deze dreiging van inmenging in ons politieke leven niet accepteren’ [3]. De strategie pleit ook voor steun aan ‘patriottische’ Europese partijen, zoals de Duitse AfD, wat veel leiders omschrijven als een poging om ideologische verdeeldheid op te blazen [7]. De VS noemt de NAVO-expansie ‘permanente expansie’ en adviseert daarop te stuiten — een directe klap voor Oekraïne’s hoop op toetreding [7]. Europa voelt zich opnieuw op de zakenlijn, nu niet door een vijand van buiten, maar door een bondgenoot die zichzelf als leider wil tonen. De strategie, vol ‘America First’-denken, verwerpt de post-WWII wereldorde gebaseerd op regels en samenwerking [7]. Dat is geen diplomatie — dat is een aanval op het fundament van de Europese samenleving zelf.
De wereld kijkt toe, Europa kijkt naar eigen kracht
De reacties van Europese leiders waren niet mild. Poolse premier Donald Tusk noemde het document een ‘frontale aanval’ en plaatste een bericht op X: ‘Lieve Amerikaanse vrienden, Europa is je naaste bondgenoot, niet je probleem’ [5]. Italiaanse Europarlementariër Brando Benifei noemde het ‘extreme en choquerende termen’ [5]. Politiek wetenschapper Ulrike Finke van Duitsland constateerde: ‘De trans-Atlantische relatie zoals we die kennen, bestaat niet meer’ [7]. De Europese Commissie reageerde met een boete van 120 miljoen euro aan techbedrijf X, die ook in het middelpunt van de Amerikaanse kritiek stond [3]. President Trump en zijn team beschuldigden de EU van censuur en noemden de technologie-oligarchen in de VS ‘verdedigd’ [3]. Inmiddels is een officieel document gepubliceerd waarin de VS ‘patriottische’ Europese partijen ondersteunt — een duidelijk signaal dat het Amerikaanse beleid nu ideologisch wordt [7]. De VS wil Europa niet meer als partner, maar als ondergeschikte, waarin Amerika de regels bepaalt. Nederland, dat een sleutelrol speelt in de Europese veiligheidscoördinatie binnen de NAVO, voelt het direct. Zeker met de plannen van het Pentagon om Europa vanaf 2027 de meeste kosten van de NAVO te laten dragen [7]. Dat is geen samenwerking. Dat is een verhuizing van de macht. En dat is geen overeenkomst. Dat is een strategische herverdeling van invloed.
Wat komt er nu? De balans tussen samenwerking en onafhankelijkheid
De komende maanden worden cruciaal. De Europese Unie zal bespreken hoe het met de VS omgaat zonder haar soevereiniteit op te geven [1]. Nederland, Duitsland en Frankrijk zijn in gesprek over een gezamenlijke veiligheidsstrategie die minder afhankelijk is van Amerikaanse systemen [1]. Brussel roept op tot een balans tussen samenwerking en onafhankelijkheid — maar hoeveel balans kan er zijn als de andere partij zelfs de grondslag van democratie in twijfel trekt? [1]. De Amerikaanse strategie verwezenlijkt geen vrede — het creëert een nieuwe, zorgelijke orde waarin macht, niet regels, bepaalt wie er aan tafel zit [7]. Als Europa niet snel zijn eigen militaire, digitale en ideologische capaciteiten opbouwt, wordt het niet meer een partner. Het wordt een stuk in een ander spel. En dat is niet alleen een politieke dreiging. Dat is een bedreiging voor het hart van wat Europa is: vrijheid, democratie, en de mogelijkheid om zelf te besluiten. De tijd om te reageren is nu — want de klok tikt al.