Coalitie krijgt 51 dagen om akkoord te sluiten, inclusief kerstvakantie
Den Haag, donderdag, 11 december 2025.
D66, VVD en CDA hebben tot 30 januari om te bepalen of ze samen een stabiel kabinet kunnen vormen. Rob Jetten gaf formateur Rianne Letschert slechts zes weken de tijd voor deze cruciale fase. De deadline valt midden in de kerst- en nieuwjaarsvakantie, wat de onderhandelingen extra uitdagend maakt. Jetten benadrukte dat het een korte periode is voor zulke complexe gesprekken. De drie partijen moeten nu uitwerken of hun eerdere 17-pagina document over wonen, migratie en economie voldoende basis biedt voor een werkbaar regeerakkoord. GroenLinks-PvdA waarschuwt dat een mislukking kan leiden tot een minderheidskabinet met permanente onzekerheid. De VVD wil scherpere voorstellen over asiel en migratie bespreken.
VVD wil scherpere migratievoorstellen bespreken
VVD-leider Dilan Yeşilgöz heeft aangegeven dat haar partij tijdens de onderhandelingen ‘scherpere’ voorstellen wil bespreken over asiel en migratie, integratie, buitenlands beleid, veiligheid en overheidsfinanciën [2]. De VVD-leider blokkeerde eerder consequent pogingen van Jetten om tot een meerderheidskabinet te komen met GroenLinks-PvdA [2]. Yeşilgöz benadrukte dat niet elk onderwerp tot in detail hoeft te worden vastgelegd vooraf, en dat sommige zaken aan het parlement kunnen worden overgelaten [2].
CDA noemt volgende stap logisch maar niet ideaal
CDA-leider Henri Bontenbal beschouwde de volgende stap in het formatieproces als ‘logisch’, ook al is het ‘niet ideaal’ [2]. Bontenbal erkende dat er binnen zijn partij zorgen bestaan over het voortzetten van gesprekken met de VVD [2]. Samen met Jetten heeft hij al een 17-pagina document opgesteld met strategische ideeën over wonen, migratie, stikstof, defensie en economie [2]. Dit document wordt nu verder uitgewerkt met input van de VVD [2].
GroenLinks-PvdA waarschuwt voor permanente onzekerheid
GroenLinks-PvdA-leider Jesse Klaver, die door de VVD aan de kant is geschoven, waarschuwde dat de volgende fase van de onderhandelingen kan leiden tot een minderheidskabinet met ‘permanente formatie en permanente onzekerheid’ [2]. Klaver benadrukte dat bedrijven vooral stabiliteit willen [2]. Hij waarschuwde de drie partijen om de oppositie niet de schuld te geven als het proces vastloopt: ‘Dit is jullie keuze’ [2]. Zijn partij zal geen bezuinigingen op zorg of sociale zekerheid steunen [2].
Letschert neemt informateursrol over van Buma
Rianne Letschert is genomineerd om Sybrand Buma op te volgen als nieuwe informateur [1]. Buma, de vertrekkende informateur, had geadviseerd dat D66, VVD en CDA samen een akkoord moesten opstellen terwijl ze ook gesprekken voerden met andere partijen [1]. De Maastrichtse rechtenprofessor Letschert krijgt nu de opdracht om binnen zes weken te bepalen of de drie partijen een stabiele regering kunnen vormen [2].
Zorgen over zorgbezuinigingen domineren debat
De zorgproblematiek speelde een prominente rol in het formatiedebat. Jetten erkende dat er de komende jaren miljarden geïnvesteerd zullen worden, maar dat het systeem tegen grenzen aanloopt en wachtlijsten al groeien [1]. ChristenUnie-leider Mirjam Bikker uitte zorgen over de zorgplannen van de partijen en stelde: ‘We moeten meedogenloze bezuinigingen op de zorg voorkomen en ervoor zorgen dat toekomstige ouderenzorg compassievol blijft’ [1]. PVV-leider Geert Wilders beschuldigde de partijen ervan miljarden te willen wegsnijden uit de zorg [1].
Jetten verkiest minderheidskabinet boven nieuwe verkiezingen
Ondanks dat een samenwerking met alleen de rechtse VVD niet zijn voorkeur had, steunt Jetten het aangaan van gesprekken met deze partij [2]. Hij had liever gewerkt aan een meerderheidskabinet met VVD en GroenLinks-PvdA, maar dit werd consequent geblokkeerd door VVD-leider Yeşilgöz [2]. Jetten erkende dat het formatiedocument sociale zekerheid en zorg niet grondig behandelde en stelde: ‘Ik geloof dat dat een focus zal zijn in de volgende fase van coalitiegesprekken’ [1].