Oekraïense vluchtelingen in Nederland krijgen opvang die grenst aan onmenschelijk
Amsterdam, dinsdag, 9 december 2025.
De Ombudsman en Kinderombudsman waarschuwen: in veel opvanglocaties in Nederland leven Oekraïense vluchtelingen in onaanvaardbare omstandigheden. Kinderen ontbreken onderwijs, privacy en mentale zorg. Een schokkend detail: kinderen van twee jaar moeten verhuizen naar afgelegen bossen, wat ernstige psychologische schade kan veroorzaken. De situatie dreigt de menswaardigheid te verstoren.
Ombudsmannen waarschuwen voor menswaardige opvang
De Ombudsman en Kinderombudsman waarschuwen op dit moment voor een ernstige verslechtering van de leefomstandigheden van Oekraïense vluchtelingen in Nederland [1][2]. In een gezamenlijke brief aan gemeenten en minister Mona Keijzer roepen ze op om de menswaardigheid in opvanglocaties dringend te verbeteren [1]. Problemen zoals overbevolking, onvoldoende privacy en ontoereikende zorg voor kinderen worden gezien in regio’s zoals Amsterdam, Rotterdam en Den Haag [1]. De ombudsmannen benadrukken dat de rechten van vluchtelingen, met name van kinderen, in strijd zijn met Nederlandse en Europese verplichtingen [1]. De waarschuwing komt op een moment waarop de opvang al jarenlang in onderhoud is, maar nu steeds meer onder druk komt te staan door langdurige opvang, beperkte middelen en toenemende druk op gemeentelijke infrastructuur [1].
Kinderen in gevaar, verhuizingen leiden tot psychologische schade
Kinderen zijn het hardst getroffen. Volgens de Kinderombudsman zijn kinderen verblijven op locaties die voor hen ongeschikt zijn, onzeker over hun toekomst en onvoldoende mentale ondersteuning krijgen [1]. Kinderen zelf melden dat het onderwijs dat ze krijgen niet aansluit bij hun niveau [1]. Een concrete voorbeeld: een ouderschap van twee jaar oud moet verhuizen naar een afgelegen locatie in een bosgebied, wat volgens de ombudsmannen een ernstige psychologische impact kan hebben [1]. De bewoners zelf melden dat alternatieve locaties slechter zijn dan hun huidige verblijf [1]. Er wordt geklaagd over het delen van kamers, verslechterde sanitairvoorzieningen en het nog altijd ontbreken van kookvoorzieningen [1]. In totaal zijn dit jaar 110 klachten binnengekomen [1].
Regio’s in de kijker: Houten en de gemeentelijke reactie
In Houten is een grote groep mensen vóór de komst van een AZC, zoals getoond door de stichting Vluchtelingen Welkom Houten (VWH), die 800 brieven verzameld heeft in de actie ‘Schrijf mee vóór het AZC’ [3]. De stichting ondersteunt het plan voor een AZC aan de Essenkade voor 337 asielzoekers [3]. Hoewel de ombudsmannen hun waarschuwing hebben uitgebracht op 6 december 2025 [2], is er tot op dit moment (9 december 2025) geen melding van ingevoerde verbeteracties door gemeenten of het ministerie van VWS [2]. De brief van de ombudsmannen is op 6 december 2025 uitgebracht, en de aangekondigde verbeteracties zouden binnen 6 weken na 5 oktober 2025 (dus vóór 21 november 2025) zijn ingevoerd [2]. Geen van deze maatregelen is sindsdien geactualiseerd [2].