Stress is de grote achterliggende oorzaak van studievertraging bij studenten in Nederland
Eindhoven, woensdag, 10 december 2025.
Bijna vier op de tien hbo- en universiteitsstudenten lopen vertraging op, vooral door stress en depressie. Een onderzoek onder 7.542 studenten toont aan dat het combinatie van school, stage en werk te veel wordt. De meeste studenten geven psychische klachten als reden. Het onderzoek pleit voor meer ruimte en ondersteuning in het onderwijs.
Stress en depressie zijn de voornaamste redenen voor studievertraging
Bijna vier op de tien hbo- en universiteitsstudenten in Nederland lopen studievertraging op, en stress en depressie staan daarbij aan de basis. Volgens een onderzoek onder 7.542 studenten, uitgevoerd in opdracht van het Interstedelijk Studentenoverleg (ISO), noemen studenten depressie en stress het meest als oorzaak van hun vertraging [1][2][3]. De meeste studenten geven aan dat het combinatie van drie tot vier studiedagen, twee stage-dagen en werk op zaterdag te veel wordt, wat hun mentale gezondheid onder druk zet [2]. Ziekte, vooral psychische klachten, wordt genoemd door 22% van de studenten met vertraging, een bijbaan door 19%, en gebrek aan motivatie door 18% [1][2][3]. De oorzaken zijn complex, maar het is duidelijk dat mentale belasting een centrale rol speelt in het vertragen van studievoortgang [1][3].
Eindhoven als focusgebied van de drukte in het hoger onderwijs
De drukte in het hoger onderwijs is in regio Eindhoven merkbaar toegenomen, waar studenten de combinatie van school, stage en weekendwerk als uitputtend ervaren [2]. Een student uit Eindhoven omschreef het huidige onderwijsmodel als: ‘Drie tot vier dagen school, twee dagen stage en op zaterdag werken. Dat was gewoon te veel’ [2]. Deze realiteit zet studenten onder druk, wat leidt tot verhoogde risico’s op burn-out en uitval [1]. Hoewel de mentale gezondheid van studenten in 2025 licht is verbeterd ten opzichte van 2021 — vooral na het einde van de coronapandemie — blijft een groot deel van de studenten last hebben van emotionele uitputting, eenzaamheid en prestatiedruk [3][4]. De combinatie van academische eisen, werk en sociale verplichtingen maakt het voor veel studenten moeilijk om in balans te blijven [2].
Opleidingen in de zetel van verandering: pleidooi voor meer coulance
Studentenorganisatie ISO pleit voor een radicale aanpassing van het onderwijsmodel, met name voor de afschaffing van het bindend studieadvies (BSA) [1][2][3]. De organisatie stelt dat studenten niet moeten worden gestraft voor vertragingen die voortkomen uit psychische belasting, maar moeten worden ondersteund [1]. Het ISO bepleit meer ruimte voor dialoog, realistischere studie-eisen en een hogere basisbeurs om studenten minder tijd aan bijbanen te laten besteden [1][2][3]. Universiteiten willen het BSA behouden, omdat het volgens hen zorgt voor vroegtijdiger uitval en een hogere onderwijskwaliteit [1][2][3]. Echter, het Trimbos-instituut en ISO waarschuwen dat een te harde aanpak het tegenovergestelde effect heeft: het versterkt de mentale druk in plaats van het oplossen [1][3][4]. Nu is het onderzoek gepubliceerd op 8 december 2025, maar er zijn nog geen concrete uitvoeringsplannen [1][2][3].