Straalstroom zorgt voor bizarre weerkloof: Nederland beleeft recordwarmte terwijl VS bevriest
Nederland, donderdag, 11 december 2025.
Terwijl Nederland temperatuurrecords breekt met 13-14 graden celsius in december, kampt de VS met extreme kou en sneeuwval. Het temperatuurverschil wordt veroorzaakt door een golvende straalstroom boven de Atlantische Oceaan die warme lucht vanuit het zuiden naar Nederland brengt en koude lucht naar Noord-Amerika duwt. Dit jaar zijn al elf warmterecords gemeten in Nederland, maar nog geen enkel kouderecord. De gemiddelde decembertemperatuur is de afgelopen jaren gestegen van 2,9 naar 4,9 graden. Meteorologen verwachten dat het zachte weer voorlopig aanhoudt, met temperaturen rond de 10 graden. De golvende poolwervel boven de Noordpool speelt mogelijk een rol bij dit extreme weerpatroon.
Recordwarmte breekt decembertraditie
De afgelopen week brak Nederland meerdere temperatuurrecords voor december. Op 9 december werd het 13,6 graden in De Bilt, waarmee het oude record uit 1964 van 13,0 graden werd verbroken [1]. Landelijk was het in Vonkel zelfs 14,6 graden, de hoogste temperatuur ooit gemeten op deze datum [1]. Een week eerder sneuvelde al het record voor 7 december met 14,1 graden [1]. Dit zijn temperaturen die 194.286 procent hoger liggen dan de gemiddelde maximumtemperatuur van net onder de 7 graden [2].
Ongekende warmtetrend zet door
Het jaar 2025 laat een opvallend patroon zien. Tot nu toe zijn er al elf datumwarmterecords gemeten in Nederland, terwijl er nog geen enkel kouderecord is geregistreerd [1][3]. Deze trend is geen uitzondering. Sinds 2023 is in Nederland geen enkel kouderecord meer bijgeschreven [1]. Vergeleken met honderd jaar geleden komen er jaarlijks ongeveer zes warmterecords bij, terwijl het aantal kouderecords met vier per jaar is gedaald [1]. De gemiddelde decembertemperatuur steeg van 2,9 naar 4,9 graden [2].
Noord-Amerika in de vriescel
Terwijl Nederland geniet van zachte temperaturen, kampt Noord-Amerika met het tegenovergestelde. In grote delen van Canada en het noordoosten van de Verenigde Staten is veel sneeuw gevallen [1][2]. Temperaturen blijven daar overdag onder het vriespunt [1][2]. Het contrast is dramatisch: waar Nederland dubbele cijfers noteert, heerst in Noord-Amerika volop winterweer. Deze situatie illustreert hoe extreme weersomstandigheden gelijktijdig kunnen optreden op verschillende continenten, gescheiden door de Atlantische Oceaan.
Golvende straalstroom verklaart temperatuurkloof
Het extreme temperatuurverschil tussen Europa en Noord-Amerika wordt veroorzaakt door de straalstroom die op dit moment golft over de Atlantische Oceaan [1][2]. Deze luchtstroming vormt de begrenzing tussen verschillende luchtsoorten en bepaalt waar warme of koude lucht terechtkomt [2]. In de ‘inhammen’ van deze golvende straalstroom kan koude lucht naar het zuiden afzakken of warme lucht juist naar het noorden stromen [2]. West-Europa bevindt zich momenteel in zo’n warme luchtstroom vanuit het zuiden.
Poolwervel speelt mogelijk sleutelrol
Het onregelmatige patroon van de straalstroom kan gelinkt worden aan de poolwervel, een smalle band van hoge windsnelheden hoog in de atmosfeer boven de Noordpool [1][2]. Elke winter ontwikkelt zich deze poolwervel als een soort lint om extreem koude lucht boven de poolgebieden te houden [2]. Wanneer deze poolwervel zwak en golvend wordt, kan koude lucht naar het zuiden afzakken [1][2]. Dit samengaan met een zwakkere straalstroom resulteert in een grilliger patroon met uitgesproken warme en koude gebieden [2].
Zuidenwind houdt Nederland warm
De wind komt al geruime tijd uit het zuiden, waardoor zachte lucht vanuit Spanje en Portugal richting Nederland kan stromen [2]. Deze zuidelijke windrichting blijft de komende dagen gehandhaafd [1][2]. Meteorologen verwachten temperaturen rond de 10 graden [2][4]. Het blijft bovengemiddeld zacht met geregeld veel bewolking en af en toe doorbreking van de zon [2]. Neerslag valt er daarbij nauwelijks [2]. De kans op winterweer in de komende periode is volgens experts nihil [3].
Kerst wordt dit jaar warm
Voor de feestdagen voorspellen meteorologen een warme kerst, met mogelijk 7 graden tijdens de kerstdagen [3]. De laatste keer dat Nederland sneeuw had tijdens kerst was in 2010 [3]. Meteoroloog Floris Lafeber van Weerplaza noemt de huidige situatie ‘best bizar’, omdat het soms 15 graden wordt en het eerder lente dan december lijkt [3]. Hij waarschuwt dat dit soort wintertaferelen de komende jaren vaker kunnen voorkomen [3]. De normale temperatuurwaarden voor half december liggen tussen 1,9 en 6,3 graden [4].