Landsadvocaat waarschuwt voor tweede stikstofcrisis door mestplannen Wiersma
Den Haag, donderdag, 11 december 2025.
De landsadvocaat slaat alarm over de mestplannen van BBB-minister Wiersma en spreekt van een ‘tweede stikstofcrisis in de maak’. Het kabinet is verdeeld geraakt over de plannen die boeren meer mest laten uitrijden. Minister Tieman van Infrastructuur en Waterstaat weigert mee te werken omdat de waterkwaliteit zal verslechteren en de stikstofuitstoot toeneemt. Zijn eigen partij BBB zette Wiersma onder druk en dreigde zelfs Tiemans portefeuille af te pakken. Ambtenaren waarschuwen dat de plannen Nederland niet helpen uit de impasse en in strijd zijn met Europese richtlijnen. Premier Schoof probeert tevergeefs te bemiddelen in het conflict dat het kabinet dreigt te splijten.
Ambtenaren waarschuwen voor waterkwaliteit
Ambtenaren van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat waarschuwen dat Wiersma’s plannen tot verslechtering van de waterkwaliteit in veel gebieden zullen leiden [1][2]. De uitstoot van stikstof zal toenemen, wat Nederland niet helpt uit de huidige impasse [1][2]. De plannen zijn in strijd met de Nitraatrichtlijn en de Kaderrichtlijn Water, waarschuwen experts [1][2]. Deze Europese richtlijnen verplichten landen om hun waterkwaliteit te verbeteren, maar Nederland presteert daar al slecht in.
BBB dreigt met afzetting minister Tieman
De BBB dreigde minister Tieman van Infrastructuur en Waterstaat zijn portefeuille af te nemen als hij niet zou instemmen met Wiersma’s mestplan [1][2]. Tieman, die eerder als bestuurder bij waterschap Delfland werkte, probeerde wekenlang tevergeefs de plannen aan te passen [2]. Staatssecretaris Aartsen van de VVD weigerde echter mee te werken aan de dreigementen [1]. De interne spanningen tonen de diepe verdeeldheid binnen de coalitie over het mestdossier.
Europese Commissie slaat alarm
De Europese Commissie waarschuwt voor grote problemen als de mestplannen van Wiersma doorgaan [1][2]. In een vertrouwelijke brief aan de regering spreekt de landsadvocaat van een ‘tweede stikstofcrisis in de maak’ [1][2]. Deze waarschuwingen komen bovenop de al bestaande zorgen over de Nederlandse prestaties binnen Europese milieurichtlijnen. Nederland geldt als het ‘slechtste jongetje van de klas’ wat betreft de implementatie van de Kaderrichtlijn Water [2].
Wiersma negeert ambtelijk advies
Landbouwminister Wiersma volgt regelmatig het eigen ambtelijke advies niet op, ten nadele van de waterkwaliteit en stikstofuitstoot, stellen ambtenaren [1][2]. Dit patroon past bij eerdere beslissingen waarbij milieuoverwegingen ondergeschikt werden gemaakt aan landbouwbelangen. De minister wilde haar plannen oorspronkelijk per 1 januari laten ingaan, maar bronnen op het ministerie van Landbouw gaan ervan uit dat deze datum niet wordt gehaald [2].
Bufferstroken en mestuitrijding centraal
Het conflict draait om Wiersma’s voorstel om de regels voor bufferstroken langs waterwegen te versoepelen [1]. Sinds 2023 moeten boeren bufferstroken aanhouden langs sloten en water om te voorkomen dat meststoffen en bestrijdingsmiddelen in het water komen [2]. De plannen zouden boeren toestaan meer mest uit te rijden, wat direct ingaat tegen de doelstellingen van waterkwaliteitsverbetering. Premier Schoof bemoeit zich al meerdere keren met de kwestie in een poging te bemiddelen [2].
Drinkwaterbedrijven luiden noodklok
Drinkwaterbedrijven waarschuwen al langer dat het steeds moeilijker wordt om water te zuiveren, waardoor de prijzen omhoog gaan [1]. De mestplannen van Wiersma zouden dit probleem verder verergeren door meer vervuiling van grond- en oppervlaktewater. De zorgen van drinkwaterbedrijven spelen een belangrijke rol in de weerstand tegen de plannen binnen het kabinet. Er zijn komende week nog overleggen op hoog niveau gepland om tot een oplossing te komen [2].