Dit is de slimme manier waarop Hengelo de giftige HCH-vervuiling uit het Twentekanaal wil stoppen
Hengelo, donderdag, 4 december 2025.
In plaats van duur en onhaalbaar volledig grondwater te saneren, kiezen Hengelo en Rijkswaterstaat voor slimme bodemplaten en wandschermen. Deze techniek filtert HCH uit water en grondwater met actief kool. De oplossing is niet direct, maar effectief: over 20 tot 30 jaar voldoet het kanaal aan Europese normen. De meest opvallende feit: een volledige sanering zou meer dan 500 miljoen euro kosten — te duur voor een gemeente. Deze slimme alternatief is dus de enige realistische weg naar een schoner Twentekanaal.
Hengelo kiest voor slimme bodemplaten en wandschermen
In plaats van een onbetaalbare volledige sanering van het voormalige Stork-terrein, kiezen Hengelo en Rijkswaterstaat voor een slimme oplossing: speciale bodemplaten en wandschermen. Deze techniek werkt als een natuurlijke filter voor het giftige HCH, dat afkomstig is van de voormalige Stork Chemie-fabriek. De bodemplaten, gevuld met actief kool, worden op de bodem van het Twentekanaal gelegd en vangen HCH uit het water op, net zoals een spons water opzuigt. Langs het kanaal worden wandschermen in de bodem geïnjecteerd, ook met actief kool, die vervuilde grondwaterstromen reinigen voordat ze het kanaal bereiken [1][2][3]. Dit is geen snelhekje, maar een strategie voor de lange termijn: de maatregelen moeten over 20 tot 30 jaar zorgen voor voldoening aan de Europese waterkwaliteitsnormen [3]. De gemeente Hengelo en Rijkswaterstaat hebben dit plan gekozen na een grondig onderzoek van Tauw, dat elf scenario’s heeft onderzocht [3].
Waarom volledige sanering niet haalbaar is
Volledig verwijderen van de vervuilde bodem zou een halve miljard euro kosten — ruim 500 miljoen euro — en wordt daarom als onhaalbaar beschouwd [1][2][3]. Deze cijfers zijn niet uit de lucht gegrepen; ze komen rechtstreeks uit het onderzoek van Tauw, dat op 3 december 2025 afgerond werd [1][3]. De kosten zijn niet alleen hoog, maar ook begeleid door enorme indirecte kosten, zoals infrastructuurverstoringen en verkeersproblemen tijdens het afgraven [3]. De referentiemaatregel — volledige verwijdering van vervuilde grond — is daarom uitgesloten, zelfs als het de enige manier was om de HCH-vervuiling te elimineren. Gelukkig is er een alternatief dat werkt: de combinatie van bodemplaten en verticale wandschermen met actief kool [1][2][3]. Deze oplossingen zijn niet alleen effectiever in de praktijk, maar ook veel realistischer in de budgettaire context van een gemeente [2].
Wat volgt en waarom het belangrijk is
De uitwerking van de twee geselecteerde scenario’s loopt nu voort in een vervolgonderzoek van Tauw, dat volgens plan klaar moet zijn in het tweede kwartaal van 2026 [3]. Het is dus nog niet zover dat de definitieve keuze is genomen — maar de richting is duidelijk: Hengelo gaat niet meer in de schuld van een miljardenproject, maar investeert in slimme, duurzame technieken [1][2]. Voor bewoners van Hengelo en omgeving betekent dit dat het Twentekanaal — een belangrijke waterweg voor recreatie en natuur — langzaam schoner wordt, zonder dat er plotselinge kosten voor de belastingbetalers komen. De HCH-waarden stegen in januari 2024 door baggerwerkzaamheden, maar zijn sinds februari 2024 teruggevallen naar normaal, dankzij doorstroming vanaf sluis Eefde [3]. De Europese norm van 2027 wordt niet gehaald zonder actie — maar met deze oplossing is er hoop dat het kanaal op lange termijn weer veilig is voor vis, vogels en mensen die er naast lopen [2].