Vijfde land zegt Eurovision af: IJsland boycot songfestival vanwege Israël
Reykjavik, donderdag, 11 december 2025.
IJsland sluit zich aan bij de groeiende boycot van het Eurovisie Songfestival 2026. Na Nederland, Spanje, Ierland en Slovenië trekt ook de IJslandse omroep RÚV zich terug uit protest tegen de deelname van Israël. Het besluit viel na een bestuursvergadering waarbij werd vastgesteld dat er ‘geen vreugde of vrede’ zou heersen bij deelname. De organisatie EBU besloot vorige week dat Israël ondanks de controverse gewoon mag meedoen aan het festival in Wenen. IJsland had eerder al gedreigd met een boycot en behoorde tot de landen die een stemming eisten over Israëls deelname. De geopolitieke spanningen rond het conflict in Gaza raken nu ook culturele evenementen als Eurovision diep.
Bestuursbesluit na publiek debat
De IJslandse publieke omroep RÚV maakte het besluit woensdag bekend na een bestuursvergadering [1]. Directeur-generaal Stefan Eiriksson verklaarde dat uit het publieke debat in IJsland en de reacties op de EBU-beslissing van vorige week duidelijk werd dat er geen vreugde of vrede zou heersen bij deelname [2][3]. RÚV had eerder al zorgen geuit bij de EBU over de Israëlische deelname en behoorde tot de landen die een stemming eisten over KAN’s participatie [4].
Controverse rond Israëlische promotiecampagne
De deelname van Israël aan Eurovision blijft omstreden vanwege de humanitaire situatie in Gaza [3]. Bij het songfestival van 2025 kreeg Israël de meeste publiekspunten en eindigde op de tweede plaats, maar het land gebruikte een uitgebreide promotiecampagne die door de regering werd gefinancierd [1]. Deze praktijk was in strijd met de regels van de organisatie, wat de controverse verder aanwakkerde.
EBU weigert stemming over Israël
De European Broadcasting Union besloot vorige week in Genève geen stemming te houden over Israëls deelname [2][4]. In plaats daarvan voerde de EBU nieuwe regels in om te voorkomen dat regeringen het songfestival beïnvloeden [2]. Een grote meerderheid van EBU-leden vond deze regelwijzigingen voldoende [4]. IJsland had bij de vergaderingen in Londen en Genève herhaaldelijk gevraagd om KAN uit te sluiten van de wedstrijd [4].
Verdeeldheid binnen Europa
De boycot toont de diepe verdeeldheid binnen Europa over de kwestie. Landen zoals Duitsland en Oostenrijk zijn fel tegen een boycot en dreigen zelfs zelf weg te blijven als Israël wordt uitgesloten [1][3]. België overwoog aanvankelijk ook een boycot maar besloot vrijdag toch mee te doen [3]. De Vlaamse VRT en Franstalige RTBF zeggen kritisch te blijven en de situatie ter plaatse te volgen tijdens het festival [3].
Gevolgen voor nationaal selectieproces
RÚV heeft nog geen beslissing genomen over het organiseren van Söngvakeppnin, de IJslandse nationale voorronde [4][5]. Het songfestival en Eurovision hadden altijd als doel de IJslandse natie te verenigen, maar dit doel kan nu niet worden bereikt, aldus de omroep [4]. IJsland debuteerde in 1986 op Eurovision en nam 37 keer deel, met als beste resultaten twee tweede plaatsen in 1999 en 2009 [5].
Australische politiek roept op tot boycot
Ook buiten Europa groeit de weerstand tegen Israëls deelname. De Australische Groenen riepen vorige week de regering op om zich terug te trekken uit Eurovision 2026 [6]. Senator David Shoebridge stelde dat Eurovision Rusland verbande wegens oorlogsmisdaden maar de rode loper uitrolt voor Israël terwijl Palestijnse kinderen verhongeren [6]. De partij verwees naar het onderzoek van het Internationaal Gerechtshof naar mogelijke genocide door Israël [6].
Festival gaat door ondanks boycots
Het Eurovisie Songfestival 2026 vindt plaats in Wenen na de overwinning van JJ met ‘Wasted Love’ vorig jaar [1][2]. Ondanks de vijf weggevallen landen hebben meer dan twee dozijn landen hun deelname bevestigd [6]. Drie landen keren juist terug: Moldavië, Roemenië en Bulgarije zijn er na afwezigheid weer bij [1]. Het festival bereikt volgens de EBU ongeveer 160 miljoen kijkers wereldwijd [2].