Ziekenhuizen vragen politiek om ingrijpen tegen privéklinieken die winst maken op zorg

2025-12-08 binnenland

Utrecht, maandag, 8 december 2025.
Ziekenhuizen in Nederland waarschuwen voor oneerlijke concurrentie van privéklinieken die met een op productie en winst gericht model opereren. Volgens de NVZ halen deze klinieken patiënten weg met kortere wachttijden, terwijl ze niet verplicht zijn tot dezelfde zorgnormen als openbare ziekenhuizen. Het is al in 2026 gepland dat er nieuwe wetgeving komt om dit te corrigeren.

Ziekenhuizen waarschuwden al jaren, maar nu is het tijd voor actie

Ziekenhuizen in Nederland vragen aan de politiek om ingrijpende maatregelen te nemen tegen commerciële privéklinieken die, volgens de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ), oneerlijke concurrentie creëren [1]. De NVZ wijst op een agressieve mediacampagne van sommige privéklinieken en stelt dat deze klinieken zich richten op lucratieve, productiegerichte behandelingen, terwijl openbare ziekenhuizen verplicht zijn om 24 uur per dag spoedeisende hulp, intensive care en acute verloskunde aan te bieden [1]. Deze ongelijke spelregels zorgen volgens de vereniging voor een ‘verstoring van de zorgmarkt’ en leiden ertoe dat ziekenhuizen patiënten verliezen aan privéklinieken die kortere wachttijden bieden, zonder dezelfde kwaliteits- en veiligheidsinspecties te ondergaan [2]. De kritiek is vooral actueel in regio’s met veel privéklinieken, zoals Utrecht, waar 14 privéklinieken momenteel onderzocht worden door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) vanwege verdachte prijsstrategieën en financiële subsidies via particuliere verzekeraars [2].

Winstmodellen brengen zorg in gevaar, zeggen zorgverleners

Volgens de NVZ werken een deel van de privéklinieken ‘met een op productie en winst gericht verdienmodel, met behulp van een agressieve mediacampagne’ en worden aangejaagd door private investeerders en beursaandeelhouders [1]. De omzet van deze instellingen zou in de afgelopen jaren met 70 procent zijn gestegen, terwijl publiek zorggeld daardoor ‘wegvloeit, ook naar buitenlandse aandeelhouders’ [1]. Dit wordt door de NVZ als onacceptabel beschouwd. Bovendien trekken privéklinieken zorgmedewerkers weg van openbare ziekenhuizen, omdat ze ‘aantrekkelijke werkgevers’ zijn met gestructureerde werktijden, prettige werkschema’s en vaak hogere salarissen dan de ziekenhuis-cao [1]. Dat versterkt het personeelstekort, de werkdruk en de wachtlijsten bij ziekenhuizen [1]. Een recent rapport van de Nationale Ombudsman wijst op een gebrek aan transparantie in de prijsstelling van privéklinieken: gemiddelde kosten liggen 40 procent hoger dan bij openbare instellingen [2].

Duidelijke deadlines: nieuwe wetgeving komt in april 2026

De politiek reageert op de oproep van de ziekenhuizen. Minister Hugo de Jonge heeft op 4 december 2025 aangekondigd dat er op 1 april 2026 een nieuwe wetgeving inzake privéklinieken moet zijn ingevoerd, gericht op transparantie en gelijke concurrentievoorwaarden [2]. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) heeft op 5 december 2025 een onderzoek ingesteld naar de concurrentiepositie van commerciële privéklinieken, met focus op oneerlijke concurrentie tegenover openbare ziekenhuizen [2]. Een interdepartementale werkgroep onder leiding van het ministerie van Volksgezondheid heeft op 3 december 2025 een eindrapport verwacht op 30 januari 2026 [2]. De Nederlandse Zorgautoriteit richt zich op regio’s met een hoog aantal privéklinieken: Utrecht (14), Amsterdam (11), Den Haag (9) en Rotterdam (7) [2]. De NVZ pleit voor een ‘eerlijke bekostiging’ en grenzen voor private investeerders, want zonder maatregelen dreigt de openbare zorg ‘onhoudbaar’ te worden [1].

Bronnen

ziekenhuizen privéklinieken